Monday, October 19, 2015

34. Self-cultivation

 Tu thân
 Self-cultivation

Thấy người hay thì phải cố mà bắt chước, thấy người dở thì phải tự xét xem có dở như thế không mà sửa đổi. 
When you find something good in a man, try to imitate, when you find something bad in him, just check to see whether you are just as bad so that you may change.

Chính mình có điều hay thì phải cố mà giữ lấy; chính mình có điều dở thì phải cố mà trừ đi. Người chê ta mà chê phải tức là thầy ta. Người khen ta mà khen phải tức là bank ta, còn người nịnh hót ta lại là người cừu địch ta vậy.


If you have something good, try to keep it. If you have something bad, try get rid of it. Those who give you good criticism are your teachers. Those who praise you justly are your friends; whereas, those who flatter are truly your enemies.

Cho nên người quân tử trọng thầy, quí bạn và ghét cừu địch, thích điều phải mà không chán nghe lời can để sửa mình. Như thế dù muốn không hay cũng không được.


Thus, the gentleman respects his teachers, esteems his friends and hates his enemies. He likes right words without getting tired of listening to them to perfect himself. By doing so, how can’t he be good.
Kẻ tiểu nhân thì không thế, cực bậy mà lại ghét người chê mình, rất dở mà lại thích người khen mình. Bụng dạ như hổ lang, ăn ở như cầm thú mà thấy người ta không phục, lại không bằng long, than với kẻ xiểm nịnh, xa cách kẻ can ngăn, thấy người chính thì cười, thấy người trung tín thì chê trách. Như thế, dù không muốn dở cũng không được.
The inferior/small man is not so, being really wrong, he hates those who criticize him; being very bad, he likes those who praise him. Being as barbarous as tigers and jackals, behaving like wild animals, he seems dissatisfied when people do not show their respect to him. He makes friends with flatterers and stay away from objectors. He laughs at the righteous and disparages the loyal. By doing so, how can’t he be bad.