John Wooden: The difference between winning and succeeding

Tôi đã tự tạo ra định nghĩa thành công của riêng mình vào năm 1934, khi tôi đang dạy tại trường trung học ở South Bend, Indiana việc các bậc phụ huynh của các em trong lớp Anh văn tôi dạy luôn mong con mình đạt điểm A hay B khiến tôi hơi thất vọng và cả hoang tưởng, có lẽ. Họ cho rằng con nhà hàng xóm đạt điểm C là được rồi vì trẻ con nhà hàng xóm toàn bậc trung bình cả. Nhưng khi con mình đạt điểm C, họ lại bất mãn vì họ nghĩ như vậy, các giáo viên sẽ xem như họ, hay con họ, đã thất bại. Và điều này không đúng. Chúa trời với sự thông thái vô biên của người không tạo ra tất cả chúng ta với mức thông minh như nhau hay với kích thước và diện mạo như nhau. Chẳng phải ai cũng có thể đạt điểm A hay B, và tôi cũng không thích đánh giá con người theo cách đó.

00:54Tôi có biết là hội sinh viên của nhiều trường vào những năm 30 đã đánh giá các huấn luyện viên và đội thể thao ra sao. Nếu không thắng tất cả các trận thì bạn được xem như thành công tương đối, chứ không phải hoàn toàn. Vì tôi đã tìm thấy là có một số năm ở UCLA, chúng tôi không hề thua trận nào.Nhưng dường như chúng tôi đã không thắng đủ số lãi mà một số hội đồng trường đã dự kiến và thường thì (khán giả cười) tôi thường thực sự cảm thấy là các dự kiến tỉ số này được hỗ trợ bởi các luận điểm thực dụng. Nhưng điều này đúng vào những năm 30, nên tôi có thể hiểu được. nhưng tôi cũng không thích, và cũng không đồng ý với cách đó. Tôi muốn nghĩ ra một điều gì đó, hi vọng có thể khiến mình trở thành 1 giáo viên tốt hơn và đem đến cho những đứa trẻ dưới sự chỉ dẫn của mình -- dù là trong thể thao hay trong lớp Anh văn -- một điều gì đó để chúng khao khát vươn đến chứ không chỉ là điểm caotrong lớp, hay bàn thắng trong một cuộc thi đấu thể thao.

01:51Tôi suy nghĩ về điều đó khá nhiều Tôi muốn tạo ra một định nghiã thành công của chính mình, hy vọng nó sẽ có ích. Tôi biết Webster định nghiã nó ra sao: nó là sự tích lũy các tài sản vật chất hay việc đạt được một chỗ đứng có quyền lực hay có uy thế, hay điều gì đó tương tự -- Có lẽ đó là những thành tựu đáng giá nhưng theo quan điểm của tôi, chúng không chứng minh là bạn thành công. Thế là tôi muốn có một định nghĩa của riêng mình.

02:14Tôi còn nhớ mình lớn lên tại một nông trại nhỏ ở Nam Indiana Cha tôi đã cố dạy tôi và các anh đừng bao giờ cố tỏ ra giỏi hơn người khác Tôi khá chắc là ông đã dạy chúng tôi như vậy. Chắc là nó nằm lại đâu đó trong một góc tâm trí tôi và rồi, nhiều năm sau, lại trỗi dậy. Đừng bao giờ tỏ ra giỏi hơn người khác phải luôn học hỏi từ những người khác. Đừng bao giờ ngừng cố gắng trở thành con người tốt nhất mà mình có thể- điều đó nằm trong khả năng kiểm soát của bạn. Nếu bạn quá bận bịu, lo âu và dính dáng tới những thứ mà bạn không thể kiểm soát được, nó sẽ ảnh hưởng xấu đến những điều mà bạn có thể kiểm soát được. Sau này tôi tình cờ đọc được một dòng thơ như thế này Dưới chân Chúa để thú tội, một người cúi đầu quỳ lạy "Con đã thất bại!" Y rên lên. Chúa đáp, "Con đã làm hết sức mình, vậy đó là sự thành công"

03:01Từ những điều đó, và có lẽ thêm một điều khác nữa, tôi đã tạo ra định nghĩa thành công của riêng mìnhĐó là: Sự bình tâm chỉ có thể đạt được qua sự tự hài lòng vì biết rằng bạn đã nỗ lực vận dụng hết năng lực của mình. Tôi tin điều này đúng. Nếu bạn nỗ lực sử dụng hết khả năng của mình để cố gắng cải thiện tình thế đặt ra trước mắt bạn, tôi cho đó là thành công. Tôi nghĩ những người khác không thể đánh giá điều đó. Cũng tính cách và danh tiếng Danh tiếng là những gì người khác nhìn nhận về bạn;tính cách chính là con người thực sự của bạn. Tôi nghĩ tính cách quan trọng hơn nhiều so với cái người khác nhìn nhận về bạn. Bạn mong là cả danh tiếng và tính cách của mình đều tốt nhưng chúng không nhất thiết phải giống nhau. Vậy đó chính là điều tôi muốn truyền bá cho các bạn trẻ.

03:43Tôi tình cờ gặp phải nhiều chuyện khác. Tôi yêu việc dạy học Và người nói chuyện trước tôi cũng đã nói rằng tôi thích thi ca. Tôi có nhúng vào nó chút ít, và rất mê. Hình như có một số thứ đã giúp tôi trở thành một con người tốt hơn. Tôi biết mình hiện không phải là con người mà mình nên là. Nhưng tôi nghĩ mình tốt hơn so với con người mà mình súyt là nếu không gặp một số chuyện. Một trong số đó là một đoạn thơ như sau

04:06"Không một từ viết xuống, không một lời nói ra nào có thể dạy cho tuổi trẻ nên trở thành người ra sao.Hay kể cả tất cả những cuốn sách trên tất cả mọi chiếc kệ -- mà chỉ có nhân cách của bản thân người thầy mới có thể làm điều đó."

04:18Đoạn thơ này gây ấn tượng mạnh với tôi vào những năm 30. Tôi đã cố gắng vận dụng nó ít nhiều trong khi giảng dạy cho dù là dạy thể thao, hay trong lớp học Anh văn của mình. Tôi yêu thi ca và luôn luôn hứng thú quan tâm về nó. Có lẽ đó là vì Cha tôi thường đọc cho chúng tôi nghe vào ban đêm. Dưới ánh đèn dầu -- trong nông trang của chúng tôi không hề có điện. Cha đọc thơ cho chúng tôi nghe. Thế là tôi luôn thích thơ ca. Cũng trong khoảng thời gian đó, tôi đọc được một đoạn thơ khác Có người hỏi một nữ giáo viên tại sao chị lại dạy học Và sau một lúc, cô ấy nói muốn suy nghĩ một chút Và rồi chị ấy nói:

05:01"Người ta hỏi tôi tại sao dạy học và tôi đáp: "Còn tìm nơi đâu được những người bạn tuyệt vời hơn vậy?" Kia một chính khách uyên bác, công tâm, mạnh mẽ một Daniel Webster khác, một nhà hùng biện lưu loát. Một vị bác sĩ ngồi bên cạnh anh ta đôi tay nhanh, điềm tĩnh có thể chữa một chiếc xương gãy hay khơi cho máu lại đổ vào mạch Và kia là một người thợ xây. Vươn cao mái vòm nhà thờ anh xây trong đó, vị mục sư sẽ truyền lời của Chúa và dẫn lỗi một tâm hồn lầm lạc đến chạm vào Người. Và đó là một đám đông những người thầy, những người nông dân, thương nhân, người lao động những người làm việc, bỏ phiếu bầu cử, dựng xây, hoạch định và cầu nguyện cho một tương lai tươi sáng. Tôi có thể thú thực là mình có thể sẽ không nhìn thấy nhà thờ đó, không nghe lời nói đó, hay nếm lương thực mà đôi tay họ trồng lên. Nhưng cũng có thể tôi sẽ. Và sau này, tôi có thể nói Tôi đã từng biết con người kia - anh ta yếu ớt, hay mạnh mẽ, hay táo bạo, kiêu hãnh, sôi nổi. Tôi đã từng biết con người kia. Khi đó anh ta còn là đưá trẻ. Người ta hỏi tôi tại sao dạy học và tôi đáp "Còn tìm nơi đâu được những người bạn tuyệt vời như vậy?"

05:55Tôi tin vào nghiệp dạy học. Thực vậy. Ở đây có thật nhiều người trẻ tuổi. Làm tôi nghĩ đến các trò của mình tại UCLA -- hơn 30 luật sư, 11 nha sĩ và bác sĩ, rất rất nhiều giáo viên và những người làm các ngành khác. Nhìn thấy họ trưởng thành mang lại cho tôi một niềm sung sướng lớn. Tôi luôn cố khiến các em cảm thấy rằng họ đến đó để được học, đó là điều số một. Bóng rồ là điều thứ hai, vì nó giúp họ trả tiền để học, và các em cũng cần chút thời gian cho các mối quan hệ xã hội nhưng nếu để các mối quan hệ xã hội lấn lướt hai điều kia thì sẽ chẳng bao lâu, các em sẽ chẳng còn gì cả. Đó là những điều tôi cố gắng truyền đạt cho những học trò dưới quyền mình.

06:38Đại khái, tôi có ba nguyên tắc mà hầu như lúc nào tôi cũng tuân thủ. Trước khi đến UCLA, tôi đã học được những điều này và quyết định rằng chúng hết sức quan trọng. Một là - không bao giờ đi trễ. Không bao giờ được trễ. Nếu chúng tôi phải di chuyển đến đâu đó, các em vận động viên phải gọn gàng, sạch sẽ. Có thời tôi bắt các em phải mặc áo sơ mi, áo vét và đeo cà vạt. Sau đó tôi thấy hiệu trưởng đến trường mặc quần bò và áo cổ chữ V nên tôi nghĩ giữ luật đó cũng không phải. Thế là tôi để các em mặc thoải mái - chỉ cần gọn và sạch. Một trong những vận động viên của tôi mà các bạn có lẽ đã nghe tên Bill Walton. Một hôm cậu ấy đến vội để bắt kịp xe búyt hôm đó chúng tôi phải đi chỗ khác để chơi Cậu ấy không sạch sẽ và gọn gàng. Thế là tôi không cho cậu ấy đi. Cậu ấy không được lên xe búyt, phải về nhà chỉnh trang lại rồi đến sân bay sau. Tôi rất kiên quyết về chuyện đó. Tôi tin vào nó. Tôi tin vào sự đúng giờ -- rất quan trọng. Tôi tin rằng ai cũng phải đúng giờ. Ví dụ, khi luyện tập, nếu bắt đầu đúng giờ thì sẽ kết thúc đúng giờ. Các em không phải cảm thấy là chúng tôi ép các em ở lại tập quá lâu.

07:47Khi đến giảng ở các buổi huấn luyện cho huấn luyện viên tôi thường bảo các huấn luyện viên trẻ điều này họ là những huấn luyện viên trẻ hơn đang chập chững vào nghề. Đa số họ tuổi còn khá ít và có lẽ vừa cưới vợ. Thế là tôi bảo họ: "Đừng bắt đầu các buổi tập trễ. Vì như vậy, các anh sẽ phải về nhà trong tâm trạng bực bội. Và một người đàn ông trẻ mới cưới vợ mà về nhà trong tâm trạng bực bội thì không tốt. Khi bạn già hơn thì tâm trạng tốt hay xấu cũng không quan trọng." Nhưng --

08:09(khán giả cười)

08:14Vậy đấy, tôi rất tin vào sự đúng giờ. Tôi tin vào việc bắt đầu đúng giờ, Tôi tin vào việc kết thúc đúng giờ.Một nguyên tắc nữa: không được nói một lời tục tĩu nào. Chỉ cần một lời nói tục thôi và xin mời về nhà nghỉ cho hết ngày. Nếu tôi thấy ai đó chửi tục trong trận đấu, người đó sẽ phải ra sân, ngồi ở ghế.Nguyên tắc thứ ba là không bao giờ được chỉ trích đồng đội. Tôi không muốn phê bình ai. Tôi bảo với các em người ta trả tiền cho tôi để la mắng. Việc của tôi là vậy. Tôi nhận lương, dù còm cõi tội nghiệp nhưng là để làm điều đó. Chẳng phải như lương huấn luyện viên ngày nay đâu, lạy chuá, không hề giống. Thời của tôi có hơi khác. Vậy đó là ba nguyên tắc mà tôi luôn tuân theo. Chúng thực ra được cha tôi truyền lại. Là những điều mà có thời ông đã cố gắng dạy tôi và các anh em trai.

08:57Dần dần, tôi nghĩ ra một hình kim tự tháp không có đủ thời gian để tôi kể nhiều về nó. Nhưng tôi nghĩ nó đã giúp tôi trở thành một giáo viên tốt hơn. Nó đại khái như thế này: Kim tự tháp này được tạo thành từ một số viên gạch Những viên đá nền là cần cù và nhiệt huyết, làm việc chăm chỉ và yêu thích điều bạn đang làm xây dần lên đến đỉnh theo như định nghiã thành công của tôi ở ngay trên đỉnh là lòng tin và sự nhẫn nại. Tôi xin quả quyết với các bạn rằng bất kể làm điều gì bạn cũng phải nhẫn nại. Bạn buộc phải có lòng kiên nhẫn nếu muốn đạt được một số chuyện. Ta thường nói rằng thanh niên rất thiếu kiên nhẫn. Đúng vậy. Họ muốn thay đổi mọi thứ. Họ nghĩ thay đổi nghiã là tiến bộ. Khi già đi một chút - ta có xu hướng để mọi chuyện tự nhiên xảy ra. Và ta quên là nếu không thay đổi, sẽ không có tiến bộ. Bạn phải biết kiên nhẫn. Và tôi tin rằng chúng ta phải có lòng tin Tôi tin rằng ta phải thực sự tinKhông chỉ nói mà phải thực tin là mọi chuyện sẽ xảy ra đúng lẽ nếu ta làm những điều ta cần làm. Tôi nghĩ chúng ta có khuynh hướng hy vọng mọi chuyện sẽ biến đổi thay cách ta muốn Nhưng ta lại không làm những việc cần thiết để biến chúng thành hiện thực ta muốn. Tôi đã tìm cách hoàn thiện kim tự tháp này trong khoảng 14 năm và tôi nghĩ nó đã giúp tôi trở thành một người thầy tốt hơn. Tất cả đều xoay quanh định nghiã thành công ban đầu.

10:18Một vài năm trước, có một trọng tài Bóng chày giải Major League tên là George Moriarty. Ông ta đánh vần Moriaty với chỉ một chữ "i" (tôi) Tôi chưa bao giờ thấy ai làm như vậy, nhưng ông ấy thì có. Những tay cầu thủ bóng chày ở các giải lớn họ rất tinh về những điều như vậy Họ thấy ông ta chỉ có một chữ "i" (tôi) trong tên mình. Bạn sẽ ngạc nhiên khi biết có biết bao nhiêu là cầu thủ nói với ông ta ở nhiều dịp khác nhau rằng thế là trong đầu ông còn một chữ "tôi" - i nữa đấy.

10:43(khán giả cười)

10:45Nhưng ông ấy đã viết xuống một thứ trong thời gian tôi đang cố lập kim tự tháp này. Ông ta gọi nó là"Con đường Trước mặt, hay Con đường Sau lưng." "Đôi khi tôi nghĩ Số Phận ắt phải nhe răng cười khi chúng ta lên án nó và khăng khăng cho rằng ta không thắng chỉ tại Số Phận đã trượt. Lời tuyên bố cổ xưa cứ như vậy mà sống mãi: rằng việc thắng hay thua là nằm bên trong mỗi người. Những chiếc cúp sáng bóng trên kệ không giúp ta thắng trận đấu của ngày hôm sau. Trong sâu thẳm các bạn và tôi, luôn tồn tại một cơ hội để ta giành lấy vương miện. Nhưng khi ta làm hết sức thì đơn giản là ta đã không vượt được bài kiểm tra để dùng hết mà chẳng giữ lại gì cho đến khi chiến thắng bài kiểm tra để cho thấy quân tử có nghiã là gì bài kiểm tra để vẫn chơi khi những người kia bỏ cuộc để vẫn chơi, để không dừng lại để chịu đựng những gì cần để giành lấy chiếc cúp. Để mơ rằng phía trước có một mục tiêu để giữ hy vọng khi những giấc mơ đã chết để cầu nguyện khi hy vọng đã rời bỏ. Thua, nhưng không sợ ngã, nếu ta đã đủ gan góc để cố hết sức mình. Bởi ai có thể đòi hỏi gì ở một người đàn ông chân chính hơn là đòi hỏi anh ta cống hiến hết khả năng của mình. Cống hiến tất cả, đối với tôi, cũng chẳng khác vinh quang là mấy. Số Phận có đôi khi sai lầm, cho dẫu nó xoay chuyển đến đâu. Chính bạn và tôi là những người tạo nên số phận của chúng ta Chính chúng ta mở ra hay đóng lại cánh cửa trên con đường trước mặt hay con đường sau lưng."

11:51Đoạn thơ của ông ta làm tôi nhớ đến ba điều khác mà cha tôi đã cố dạy chúng tôi. Không ca thán. Không than phiền. Không nguỵ biện. Cứ xông ra, và bất kể làm gì, hãy làm điều đó hết khả năng của mình. Chẳng ai có thể làm hơn vậy. Tôi cũng cố dạy trò của mình rằng -- các đối thủ của tôi sẽ cho các em biết họ không bao giờ nghe tôi nói đến chuyện thắng Đừng bao giờ nhắc đến chuyện thắng. Quan điểm của tôi là Khi bạn cao điểm hơn trong một trận đấu, bạn vẫn có thể thua. Và khi thua điểm, bạn vẫn có thể thắng. Có một số lần, ở các dịp khác nhau, tôi đã cảm thấy vậy. Tôi chỉ muốn các em có thể ngẩng cao đầu sau trận đấu. Tôi đã thường nói rằng khi một trận đấu kết thúc các trò gặp một người không biết kết quả trận đấu Tôi mong họ không thể chỉ dựa vào hành động của trò mà đoán kết quả trò cao điểm hay thua điểm so với đối thủ.

12:42Điều thực sự có nghiã đó là: nếu anh thường xuyên nỗ lực làm hết khả năng của mình thì kết quả sẽ hợp lý, là mức nó phải là. Không nhất thiết là kết quả anh mong muốn, nhưng là kết quả phải là. Và chỉ có anh mới biết mình có làm được không. Và đó là điều tôi mong muốn nhất ở học sinh của mình. Thời gian qua đi, tôi học về nhiều thứ khác. Kết quả có tốt hơn. Nhưng tôi muốn tỉ số của một trận đấu chỉ là sản phẩm phụ của nhiều thứ khác chứ không phải là kết cục chính. Tôi tin rằng một nhà triết học xuất sắc đã nói -- không, không phải. Cervantes. Cervantes đã nói "Hành trình tốt hơn điểm đến." Tôi thích câu đó. Tôi nghĩ rằng đôi khi, khi bạn đến điểm đến, bạn có thể bị thất vọng. Nhưng hành trình đi đến đó, đó mới là nguồn vui. Trong vai trò là huấn luyện viên bóng rổ tại UCLA, tôi thích các buổi tập là hành trình, và trận đấu là điểm đến, là kết cục. Suốt các buổi huấn luyện trong tuần, tôi thích đi lên khán đài, ngồi xem các cầu thủ bóng rổ chơi và xem liệu mình đã hoàn thành nhiệm vụ tốt chưa Một lần nữa, điều quan trọng là khiến các cầu thủ cảm thấy hài lòng với chính mình vì họ biết họ đã nỗ lựcchơi hết khả năng của mình.

14:03Đôi khi người ta hỏi tôi ai là cầu thủ hay đội bóng xuất sắc nhất mà tôi từng có. Tôi chẳng bao giờ trả lời được khi nghĩ về họ như những con người riêng. Một lần người ta hỏi là "Giả sử như ông có thể tạo ra một cầu thủ hoàn hảo thì ông sẽ muốn gì?" Và tôi đáp: "Ờ, tôi muốn một người biết rõ tại sao cậu ta ở UCLA: để học. Cậu ta là một sinh viên giỏi trước tiên phải biết vì sao mình ở trường này. Nhưng tôi cũng muốn một người chơi bóng tốt nữa. Tôi muốn có một người biết nhận ra rằng phòng thủ thường là công cụ để giành chức vô địch, và cậu ta sẽ tập phòng thủ nhiều. Nhưng tôi muốn một người sẽ tấn công nữa. Tôi muốn cậu ta là người không ích kỉ trước tiên sẽ xem có chuyền bóng được không, chứ không phải lúc nào cũng cố ghi bàn. Tôi muốn một người có thể chuyền bóng và sẵn lòng chuyền bóng.

14:51(khán giả cười)

14:52Tôi từng có một số cầu thủ có khả năng chuyền nhưng không muốn chuyền và một số khác muốn nhưng lại không chuyền được.

14:56(khán giả cười)

15:00Tôi muốn các cầu thủ có thể ném bóng từ đường biên nhưng cũng phải ném giỏi khi đứng bên trong nữa.

15:05(khán giả cười)

15:08Tôi muốn họ phải có khả năng bắt được bóng ở cả hai đầu. Sao không chọn một người như Keith Wilkes chẳng hạn, cho là vậy đo. Anh ta hội đủ các điều kiện. Chẳng phải là người duy nhất như vậynhưng là người tôi sẽ chọn trong trường hợp cụ thể này vì tôi nghĩ cậu ấy đã nỗ lực cố gắng trở thành người giỏi nhất.

15:27Trong cuốn "Họ gọi tôi là Huấn luyện viên" của mình tôi có nhắc đến hai cầu thủ đã làm tôi cực kỳ hài lòng hai trong số những người tôi đã có mà gần như đã đạt đến tiềm năng lớn nhất của họ một là Conrad Burke. Người kia là Doug McIntosh Khi tôi thấy họ, những sinh viên mới trong đội sinh viên năm nhất Hồi tôi dạy thì sinh viên năm nhất không được chơi trong đội của trường. Khi thấy họ, tôi nghĩ "Ôi trời ơi, nếu hai cầu thủ này, bất kể ai trong số họ" -- họ học khác năm nhau, nhưng tôi có cùng suy nghĩ về mỗi người ở hai thời điểm khác nhau "Ôi chao, nếu cậu bé này mà vào được đội của trườngnếu cậu ấy đủ khả năng, thì đội có lẽ sẽ tệ hại lắm đây." Và bạn biết đấy, một trong hai người là cầu thủ chơi ngay từ hiệp đầu trong suốt một mùa giải rưỡi. Người kia - trong năm sau, đã chơi 32 phút trong một trận tranh chức vô địch quốc gia và đã chơi cực xuất sắc. Năm sau, cậu ấy là cầu thủ chínhcho đội tranh chức vô địch quốc gia. Thế mà ban đầu tôi đã tưởng cậu ấy sẽ chẳng thể chơi được.Những chuyện như vậy mang lại nhiều niềm vui và sự sung sướng khi chứng kiến chúng. Cả hai cầu thủ này đều không ném rổ tốt lắm nhưng tỉ lệ ném thì tuyệt vời vì họ không cố ép quá. Cả hai đều không nhảy giỏi lắm. Nhưng giữ vị trí tốt và bắt bóng tốt. Họ nhớ rằng mỗi cú ném bóng, họ đã tưởng sẽ trượt Tôi có quá nhiều cầu thủ cứ đứng im đó xem thử bóng có trượt ra ngoài rổ không sau đó mới chạy đi, và thế là quá muộ. Ai đó đã chạy bắt bóng trước rồi. Hai cầu thủ này không nhanh ghê gớm gì, những giữ vị trí tốt, cân bằng tốt. Họ chơi phòng thủ khá tốt cho chúng tôi. Họ có những tố chất khiến họ phát huy năng lực tiềm tàng của mình ở mức cao nhất so với các cầu thủ mà tôi đã có. Nên tôi cho họ là những người thành công không kém Lewis Alcindor hay Bill Walton hay nhiều cầu thủ khác của chúng tôi. Có một số cầu thủ xuất chúng.

17:17Tôi huyên thuyên đủ rồi à? Tôi được dặn là khi nào anh chàng này xuất hiện thì tôi phải im ngay.

17:24(Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay)